احكام روابط زن و مرد

6. شركت زنان در عرصه‏هاى اجتماعى و مجامع بين المللى‏
امام خمينى (ره) در عين حال كه به ارتباط بين زن و مرد (نامحرم) بسيار حساس بودند، به اين امر نيز عقيده داشتند كه زن با حفظ خود از گناه مى‏تواند بيشترين فعاليت را داشته باشند. ايشان حضور بانوان در تظاهرات و راهپيمايى‏ها و انتخابات را لازم مى‏دانستند:
«در نظام اسلامى زن همان حقوقى را دارد كه مرد دارد؛ حق تحصيل، حق كار، حق مالكيت، حق رأى دادن، حق رأى گرفتن. در تمام جهاتى كه مرد حق دارد، زن هم حق دارد، ليكن آنچه مفسده مى‏آفريند، حرام است.»
«چرا با درس خواندن زن مخالف باشيم؟ چرا با كار كردن او مخالف باشيم؟ چرا زن نتواند كارهاى دولتى انجام دهد؟ چرا با مسافرت كردن زن مخالفت كنيم؟ زن چون مرد در تمام اينها آزاد است. زن هرگز با مرد فرقى ندارد. آرى در اسلام زن بايد حجاب داشته باشد.» بنابر سخنان رهبر كبير انقلاب و آن مرجع جامع الشرايط، زنان در همه مسائل اجتماعى و سياسى مى‏توانند شركت كنند و تأكيد ايشان بر رعايت حجاب و شرطى كه براى زنان در اين مورد گذاشته‏اند، يعنى جمله «ليكن آنچه مفسده مى‏آفريند»، حكايت از آن دارد كه زنان مسلمان مى‏توانند در كنار مردان مسلمان به فعاليت‏هاى اجتماعى بپردازند و در صحنه‏هاى ملى و بين المللى دانش و سياست و كار، وارد شوند، اما با رعايت اصول شرعى در برخورد با نامحرمان.
بانوان مسلمان كه تاكنون سهمى بيش از مردان در شكل دهى به انقلاب اسلامى و تداوم آن داشته‏اند، نبايد اجازه دهند زمينه‏هاى فساد در محل تحصيل يا كار و فعاليت‏آنان ايجاد شود:
«از رفتن به دانشگاه و ادارات و … به هيچ وجه جلوگيرى نمى‏شود. از چيزى كه جلوگيرى مى‏شود، فساد اخلاقى است كه زن و مرد نسبت به آن مساوى هستند. رعايت عفاف هم براى مردان در روابط با زنان در امور اجتماعى واجب است و هم براى زنان. ايشان معتقد بودند كه يك زن مى‏تواند علوم اسلامى را تا مقام اجتهاد در دين ادامه دهد و حضور آنان در نمازهاى جمعه و جماعت، نه تنها كراهت ندارد كه‏گاه‏مطلوب‏است.
شركت در مسائل سياسى را نيز براى زنان تكليف مى‏دانستند و مى‏فرمودند: «زن بايد در مقدرات اساسى مملكت دخالت كند» و خانم‏ها حق دارند در سياست دخالت بكنند، تكليفشان اين است.»
حتى با رعايت اصول اسلامى، به گونه‏اى كه به شخصيت زن لطمه‏اى نخورد و ديگران از حضور آنان براى مقاصد نفسانى خود بهره كشى نكنند، در مسائل اجتماعى و سياسى وارد شوند و هم بر مجلس و هم بر كارهاى دولت نظارت كنند و در اين زمينه‏ها نظر خود را بيان دارند.
«عفت عمومى»، به روابط اجتماعى و كارهاى سياسى مردان و زنان، مصونيت مى‏بخشد و كمك مى‏كند تا اين دو گروه تشكيل دهنده جامعه، با آرامش خاطر به وظايف عبادى، سياسى و اجتماعى خود عمل كنند. «امروز خانم‏ها … روى آن عفت عمومى كارهاى اجتماعى و سياسى را انجام دهند.»
عفت نيز با رعايت حدود روابط بين زن مرد مسلمان حاصل مى‏شود: نگاه بايد دور از لذت و ريبه باشد و به حداقل و مقدار ضرورت اكتفا گردد، صحبت، بايد به ميزان مورد نياز و به دور از هيجانات خاص بوده، رنگ لذت در آن نباشد و زن صداى خود را براى ديگرى رقيق و لطيف نكند، و از گفت و گوهاى بى دليل، نامه نگارى، لبخندهاى فساد برانگيز و هرچه برانگيزاننده قوه شهوت آدمى است، خوددارى گردد. لباس‏ها و حركات‏نيز متناسب با مقام و ارزش مرد و زن مؤمن و مسلمان در جامعه اسلامى باشد و سرانجام آن كه از هر گونه برخورد و تماس بدنى با يكديگر شديداً پرهيز گردد.
موارد مذكور، زمينه ساز شكل‏گيرى عفاف عمومى در جامعه، اعم از مراكز تحصيلى يا ادارات و مانند آن خواهد بود. بديهى است هر چه ارتباط مستقيم كارى مردان با زنان كمتر باشد، زمينه پيدايى عفت عمومى نيز فراهم‏تر خواهد بود:
«زن‏ها هم بايد در فعاليت‏هاى اجتماعى و سياسى همدوش مردها باشند. البته با حفظ آن چيزى كه اسلام فرموده است كه بحمداللَّه امروز در ايران جارى است.»
«و البته اين قوانين كه محدوديت هايى را براى زنان و مردان در پيدايش فساد ايجاد مى‏كند، همه براى صلاح انسان‏ها است، همه قوانين اسلامى براى صلاح جامعه است.
7. زنان و دفاع‏
بر زنان و مردان غيور و مؤمن ايران اسلامى است كه اگر دشمن بر بلاد مسلمانان و سر حدات آن هجوم نمايد، در راه مقابله با آن، از هر وسيله‏اى كه امكان داشته باشد، از بذل جان و مال دريغ نورزند . اما جهاد ابتدايى بر زن‏ها واجب نيست، ولى دفاع بر همگان واجب است و همه بايد فنون جنگى را ياد بگيرند.
امام خمينى (ره) به عنوان حاكم اسلامى و مرجع تقليد، آموزش نظامى را براى زن و مرد ضرورى مى‏دانستند و خدا را به اين جهت كه جوانان ايران- دختر و پسر- فنون رزمى را فرا گرفته و آماده دفاع از كشور اسلامى اند، شكر مى‏گفتند: «امروز بحمداللَّه جوانانى رزمنده از خواهران و برادران دارد كه با تعليمات نظامى در سر تاسر كشور قدرت تفكر را از دشمنان ايران و اسلام سلب [كرده‏اند] …»
بديهى است در فراگيرى علوم و فنون نظامى همانند ديگر علوم، بايد شئون الهى رعايت گردد:
«آموزش نظامى براى بانوان با مراعات كامل وظايف شرعيه [و عدم مفسده‏] مانع ندارد و اگر موقوف است به اين كه نامحرم آنها را آموزش دهد، احتراز كنند.»
دفاع از كشور اسلامى به منزله دفاع از مكتب اسلام و دين خدا است و نمى‏توان دفاع را بهانه‏اى دانست براى دست برداشتن از پاره‏اى اصول مسلم اسلامى، مانند آنچه بر روابط مرد و زن حاكم است. در صدر اسلام نيز زنان در دفاع و جهاد شركت و مردان را در دفاع از كيان اسلام و پيامبر آن تهييج مى‏كردند. حتى با سلاح، به دفاع از شخص پيامبر بر مى‏خاستند، اما هيچ گاه، حرام خدا را حلال نمى‏كردند و حكمى از احكام الهى را در امر روابط با نامحرمان، بر زمين نمى‏نهادند.
در دفاع غير نظامى (فرهنگى) نيز زنان پيش قدم‏تر از مردان هستند. هجوم فرهنگى دشمن ابعاد بسيار وسيعى دارد و همه مراكز علمى، هنرى، تحصيلى و كارى را در خطر جدى قرار مى‏دهد. در اين ميان، زنان با حفظ شخصيت، منزلت و شأن و مقام عالى خود، سدى بسيار محكم در مقابل اين هجوم هستند. عمل به دستورات الهى در زمينه‏هاى عدم تشابه به كفار در نحوه آرايش و پوشش، خوددارى از پوشيدن لباس‏هاى شهرت و مهيج، روى آوردن به عبادت بيشتر و تشويق برادران و فرزندان و همسران به پارسايى و استفاده نكردن از برنامه‏هاى مغاير با اسلام كه در ديسك‏هاى فشرده (CD) و نوارهاى ويديويى ضبط شده و يا از طريق ماهواره‏ها پخش مى‏شود و سرانجام تربيت صحيح فرزندان و نظارت مستمر بر اعمال و رفتار فرزندان، نقش بسيار مهمى در خنثى سازى هجوم فرهنگى دشمن دارد.
وقتى دفاع بر موازين محكم الهى استوار باشد، فردى به مانند امام خمينى، بدان افتخار مى‏كند:
«ما مفتخريم كه بانوان و زنان پيرو جوان و خرد و كلان در صحنه‏هاى فرهنگى و اقتصادى و نظامى حاضر و همدوش مردان يا بهتر از آنان در راه تعالى اسلام و مقاصد قرآن كريم فعاليت دارند.»
_{احكام روابط زن و مرد، ص: 62}