خداوند متعال در سوره اعراف، پس از بيان داستان خلقت انسان و سركشى شيطان از سجده بر او و فريب انسان، همه فرزندان آدم را توصيه نموده كه گرفتار شيطان نگردند.
در اين آيات پس از دستور به بر پايى عدل در تمام امور و روآوردن به پرستشگاهها و عبادت مخلصانه، انسانها را به دو دسته تقسيم نموده است: گروهى كه هدايت شدهاند و گروهى كه گمراهى آنان مسجّل شده است:
«فَرِيقاً هَدَى وَفَرِيقاً حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ اللّهِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُهْتَدُونَ» «2»
جمعى راهدايت كرده و جمعى (كه شايستگى نداشته اند،) گمراهى بر آنها مسلم شدهاست. آنها (كسانى هستند كه) شياطين را به جاى خداوند، اولياى خود انتخاب كردند، و گمان مى كنند هدايت يافته اند!
دليل گمراهى اين گروه همان است كه خود تسليم ولايت شيطان شدهاند و گرنه شيطان تسلطى بربندگان خدا ندارد مگر اينكه خودشان به چنين سلطه اى تن در دهند.
در آيه ديگر نيز خداوند در پاسخ شيطان كه تأكيد مىكند همه بندگانت جز مخلصان را گمراه مىكنم، دايره كسانى را كه تحت سلطه شيطان قرار نمى گيرند بيشتر از عباد مخلصين نموده و سلطه شيطان را جز بر پيروانش نفى مى نمايد:
«إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ» «1»
كه بربندگانم تسلط نخواهى يافت، مگر گمراهانى كه از تو پيروى كنند. «2»
نكته قابل تأمل در آيه اول، جمله پايانى آن است كه فرمود: «وَيَحْسَبوُنَ انَّهُمْ مُهْتَدوُنَ»
با ذكر اين فراز مى فهماند كسانى ضلالت در حقشان حتمى است و راه برگشت ندارند كه آنقدر در گمراهى فرو روند كه گمان كنند راه راست همين راه است و بس؛ زيرا اگر احتمال انحراف و خطا مى دادند ممكن بود از راه ضلالت برگشته و قابليت هدايت پيداكنند. آيات ديگرى كه به همين گروه اشاره دارد، دورى نمودن اين گروه از ياد خدا را سبب هم نشينىشان با شيطان مىشمارد و مىفرمايد:
«وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُهْتَدُونَ» «3»
و هر كس از ياد خداروى گردان شود شيطانى را به سراغ او مى فرستيم پس همواره قرين اوست، و آنها [شياطين] اين گروه را از راه خدا باز مىدارند، در حالى كه گمان مى كنند هدايت يافتگان آنها هستند!
هدايت در قرآن، ص: 110
| نسخه قابل چاپ | ورود نوشته شده توسط حضرت زینب(س) کرمان در 1389/10/13 ساعت 12:55:00 ب.ظ . دنبال کردن نظرات این نوشته از طریق RSS 2.0. |